يک قانون گذار افغانستان در حالی که در آمريکا تبعید شده است، برای عدالت می جنگد.

از زمان به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، از ماه آگست سال گذشته تاکنون بيش از ۷۶ هزار پناهنده افغان از خانه های شان فرار کردند و به آمريکا پناه آورده اند. آنان که در سراسر ایالات متحده امریکا پراکنده شدند، که مشمول مدافعان حقوق بشر، مقامات دولتی، مترجمان، خبرنگاران، دانشجویان و غیره هستند. صالحه سعادت روزنامه نگار يکی از هزاران افغان است که ده ماه پيش به امریکا پناه آورد. او داستان های افغانان در تبعید را در مجموعه زیر نام «پرندگان بال شکسته»: در مجله بی مرز مستند می کند. سعادت به مبارزه اش برای عدالت ادامه می دهد و به آینده امیدوار است.

"همه انسان ها باید بدون توجه به قومیت، مذهب، زبان و رنگ مورد احترام و حرمت قرار گیرند."

مهدی راسخ با این شعار وارد مبارزات انتخاباتی در سال ۲۰۱۸ میلادی شد و یک کرسی پارلمان افغانستان را به دست آورد. راسخ به عنوان نماینده زادگاه اش از ولسوالی بهسود ولایت میدان وردک به پارلمان افغانستان رفت و برای عدالت مبارزه کرد، به ویژه برای مردم هزاره که سال ها است به دلیل هویت قومی مورد آزار و اذیت حکومت های پشتون قرار گرفته اند.

او در حال حاضر 37 سال دارد و در والسوالی دای میرداد ولایت میدان وردک در یک خانواده هزاره به دنیا آمده است. هرچند والدین او سواد ندارند،‌ اما آموزش را تنها راه نجات برای ۸ فرزند شان از ظلم و بی عداتی می دانند. مهدی قبل از ورود به سیاست با هدف مبارزه برای تامین حقوق بشر در افغانستان در رشته فلسفه و جامعه شناسی تحصیل کرد. وی به مجله بی مرز گفت: «اساس هر جامعه انسانی را عدالت وهمدیگر پذیری تشکیل می دهد، درغیر این صورت آن جامعه انسانی نیست.»

راسخ پس از فروپاشی نظام سال پار مجبور به فرار از افغانستان شد، او اکنون در ایالت مریلند امریکا ساکن شده است. وی در تبعید دور از خانواده همراه با یک برادرش زندگی می کند.

در اولین مجموعه از داستان های پناهندگان افغان در آمریکا، مجله بی مرز با مهدی راسخ عضو پیشین مجلس نمایندگان افغانستان در مورد مهاجرتش از یک کشور کوچک به امریکا و از یک مربی به یک قانون گذار گفت و گو کرده است.

درسال ۱۹۹۸ زندگی دشوار بود. افغانستان توسط طالبان اداره می شد. من و خانواده ام آن سال مجبور شدیم به پاکستان فرارکنیم. زمانی که حدود 13 سال داشتم. رفتن به مدرسه برای من به یک رویا مبدل شده بود. من خواندن و نوشتن را از اردوگاه پناهندگان در پیشاورشروع کردم، اما به دلیل درآمد کم خانواده ام وقت کافی برای تحصیل نداشتم. پدرم تنها نان آور خانواده بود و باید به چهار خواهر و سه برادرم غذا تهیه می کرد. من بیشتر وقتم را صرف قالین بافی می کردم که به خانواده ام کمک کنم تا زنده بمانند. ما سه سال را در هوای گرم پیشاور سپری کردیم.

پس از ۱۱ سپتامبر که نیروهای بین المللی به رهبری آمریکا وارد افغانستان شدند، پنجره ای امید برای من و هم نسلانم باز شد. من و خانواده ام فرصت دوباره یافتیم که به کابل باز گردیم. مادرم مرا در مدرسه معرفت درغرب کابل ثبت نام کرد و بعد از آن با سپری کردن آزمون کانکور وارد دانشگاه کابل شدم و در رشته فلسفه وجامعه شناسی تحصیل کردم. سپس مدرک کارشناسی ارشد ام را از رشته فلسفه از دانشگاه کاتب گرفتم.

پس از پایان دوره لیسانس، مدرسه کوشان را تأسیس کردم، یک مدرسه خصوصی برای بیش از ۱۵۰۰ دختر و پسر در غرب کابل است. رویای که در مهاجرت داشتم آرام، آرام داشت به واقعیت تبدیل می شد. در مدرسه کوشان در کنار آموزش، دانش آموزان را تشویق می کردم که به مهارت های سخنرانی، هنرهای نمایشی و سپورت سهم گیرند.

اما در سال ۲۰۱۶ میلادی طالبان با هماهنگی کوچی ها به زادگاه پدری من در بهسود حمله کردند. مزارع و اموال مردم محل به شمول اموال خانواده من را تاراج کردند. خانه های مردم محل را در روستاها آتش زدند. من مجبور شدم دست از تدریس بردارم و برای دفاع از خانواده و افراد آسیب دیده به بهسود بروم.

معضل کوچی ها و مردم هزاره در مناطق مرکزی افغانستان سال ها است جریان دارد. اما کوچی ها به دلیل تعلقات قومی با حکومت های افغانستان همواره مورد حمایت سیاسی قرار گرفتند و از این فرصت استفاده نموده بر اقوام دیگر در افغانستان به ویژه هزاره ها ظلم کرده اند. طالبان به همکاری کوچیان همواره تلاش کردند در بهسود دست به نسل کشی هزاره ها بزنند.

ریشه نسل کشی هزاره ها در دهه ۱۸۹۰ بر می گردد. بر بنیاد روایت های تاریخ بیش از ۶۰ درصد جمعیت مردم هزاره از سوی حکومت عبدالرحمان خان قتل عام شدند، ده ها هزار تن به عنوان برده فروخته شدند و زمین های آنان به عنوان پاداش سهم گیری در نسل کشی هزاره ها به پشتون ها توزیع شده اند. در طول ۱۰۰ سال گذشته دولت های تحت سلطه پشتون ها مردم هزاره را آزار و اذیت کردند و مورد ظلم و ستم قرار داده اند. متاسفانه تجاوز کوچی ها در مناطق هزاره ها در زمان حکومت قبلی به ریاست اشرف غنی احمدزی به دلیل حمایت های سیاسی او از کوچی ها بیشتر شده بود. هر فصل بهار مناطق هزاره ها که در تاریخ به نام هزاره جات یاد می شوند مورد حمله و تجاوز کوچی های پشتون قرار می گیرند.

بعد حمله کوچی ها در بهسود خانواده ام به کوه ها آواره شده بود. من نزدیک به دو سال را در کنار خانواده و مردم محل در آواره گی سپری کردم تا از حمله طالبان و کوچیان دفاع کنم. اما متاسفانه به دلیل حمایت سیاسی رئیس جمهورغنی، تهاجم و تجاوز کوچی ها هر روز افزایش می یافته اند.  

در سال ۲۰۱۷ در همکاری با مردم محل تلاش داشتیم یک راه حل را برای پایان خشونت ها در بهسود پیدا کنیم. یک روز نمایندگان روستاها و بزرگان قوم جلسه ی را ترتیب دادند، دقیقن زمانی بود که به انتخابات پارلمانی سال ۲۰۱۸ افغانستان نزدیک می شدیم، من در آن جلسه دعوت شدم. در پایان مردم محل پیشنهاد کردند که به عنوان نماینده آنان درانتخابات پیش رو شرکت کنم. آنان معتقد بودند که باید نمایندگان واقعی ما را در نهادهای سیاست گذاری و قانون گذاری داشته باشیم تا به سیاست های ظالمانه حاکمان پشتون در برابر هزاره ها پایان بدهیم.

در سال ۲۰۱۸ میلادی در انتخابات مجلس نمایندگان از ولایت میدان وردک وارد رقابت های انتخاباتی شدم و خوشبختانه موفق شدم. من به عنوان نماینده مردم در پارلمان افغانستان نزدیک به دو سال در همکاری با شماری از نمایندگان مجلس که با من هم نظر بودند برای ساختن قوانین عادلانه و بودجه کار کردیم.

اما با سقوط رژیم افغانستان به دست طالبان در ماه آگست سال گذشته، تمام رویاهای که سال ها برای ساختن آنها تلاش کرده بودم نابود شده اند. مناطق مرکزی افغانستان که به هزاره جات معروف است، صلح و امنیت است. اما بزرگراه کابل بهسود به عنوان «جاده مرگ» برای هزاره ها شناخته می شود. در دو دهه اخیر، طالبان یک کشتارگاه را در ولسوالی جلرز در حومه هزاره جات ایجاد کردند. آنان مسافران هزاره را از موترها پیاده می کنند، یا تیرباران می کنند و یا هم سر می برند. کوچی ها هر فصل بهار برای تخریب و بی ثبات ساختن به مناطق و زمین های مردم هزاره می روند. مردم ولسوالی بهسود در اعتراض به حمله و تجاوز طالبان در این ولسوالی سه سال پیش تجمع کردند. اما نیروهای امنیتی به دستور رییس جمهورغنی به طورمستقیم به سوی مردم محل آتش گشودند، ۱۱ تن کشته شدند و ۳۱ تن دیگر زخم برداشته اند.

من به بهسود رفته بودم تا این موضوع را به نمایندگی از پارلمان افغانستان بررسی کنم. در راه بازگشت به کابل، نیروهای امنیتی قبلی به دستور شورای امنیت ملی افغانستان کاروان من را تیرباران کردند. یک محافظ و راننده ام مجروح شدند. من با استفاده از موتر زرهی ام از محل فرار کردم و نجات یافتم. بعد اطلاع یافتم که رئیس جمهور اشرف غنی احمدزی و همکارانش قصد ترور من را داشته اند.

در اوایل ماه آگست سال ۲۰۲۱، با وخامت وضعیت امنیتی افغانستان، من و همکارانم در کمیسیون های امنیتی پارلمان ملاقات های متعددی با مقامات ارشد امنیتی داشتیم. اطلاعاتی را که آنان با نمایندگان مجلس در میان گذاشتند به گونه واضح نشان می دهند که اشرف غنی احمدزی در تبانی با طالبان دولت را به این گروه تسلیم کرد. من معتقدم که سپردن نظام به طالبان توسط اشرف غنی احمدزی نیز برخاسته از وابستگی های قومی است.

پس از تسلیم دهی دولت افغانستان به طالبان، من و چند تن از همکارانم به دلیل تهدیدهای جدی امنیتی طالبان به آمریکا پناه آوردیم. اکنون من با برادرم در گوشه ای از ایالت مریلند، دور از خانه و خانواده ام زندگی می کنم. همسرم و فرزندم در ترکیه در حالت بی سرنوشتی به سر می برند. والدین و خواهران و برادرنم هنوز در افغانستان هستند.

هر چند زندگی در آمریکا نسبت به افغانستان بهتر است. اینجا زندگی انسان ها ارزش دارد و دولت به حاکمیت قانون باور دارد.

اما برای من که نماینده مردم بودم و رویاهای بزرگ برای تغییر در کشورم را داشتم، مهاجر بودن مانند پرنده ای بال شکسته است که در گوشه ای از جهان دور از خانه و کاشنه اش افتاده، تنها نفس می کشد و به وطن اش فکر می کند.

من روزهای سختی مهاجرت را می گذرانم. با زبان و فرهنگ اینجا زیاد آشنایی ندارم. بنابراین یافتن کار مناسب دشوار است. مثل این می ماند که یک کودک تازه زندگی را یاد می گیرد. اما با آنهم برای تامین عدالت مبارزه می کنم و به یک فردای بهتر امید دارم

من هنوز هم با مردمم در افغانستان در تماس هستم، به گونه منظم روزانه با آنان گفت وگو می کنم. با توجه به وضعیت کنونی هزاره ها در افغانستان آنان نسبت هر زمان دیگر به کمک من نیاز دارند. چیزی که وا قعن سوال برانگیز است. قبلن حکومت اشرف غنی طالبان را به انجام حمله های انتحاری در مناطق هزاره ها به دلیل اختلاف با حکومت متهم می کرد، اکنون که طالبان خود در حکومت هستند کشتن هزاره ها همچنان ادامه دارد.

تنها در هفته های اخیر بیش از پنج حمله خونین به مکاتب، مساجد و موترهای شهری مناطق هزاره ها رخ دادند که منجر به کشته شدن ۱۰۰ تن و مجروح شدن بیش از ۱۵۰ تن گردید. من معتقدم نسل کشی هزاره ها در افغانستان به دلیل هویت قومی و مذهبی آنان به گونه سیستماتیک وجود دارد.

در این اواخر بعضی جلسات با تعدادی از افغانان ساکن آمریکا داشتم. تلاش دارم جنبشی را ایجاد کینم که صدای مردم افغانستان به ویژه صدای زنان، اقلیت های قومی و مذهبی را که در حال حاضر زیر ظلم طالبان به سر می برند به گوش رهبران جهان برسانیم.

می دانم بازگشت به افغانستان در شرایط کنونی با مرگ همراه خواهد بود. اما هنوز هم رویاهای یک زندگی انسانی در افغانستان را دارم. دوست دارم به افغانستان برگردم و برای مردمم کار کنم.

این مجموعه داستان ها با حمایت صندوق (PEN America) امکان پذیر شد. این مجموعه به زبان های انگلیسی، اسپانیایی و فارسی موجود است. برای سوالات مربوط به انتشار مجدد، ایمیل ارسال کنید: spaninfo@borderlessmag.org.